KUNSTWERK 83

Industrieel tafereel Glasfabriek

Herman Heijenbrock

Het schilderij

2022 is door de Verenigde Naties uitgeroepen tot het Internationaal Jaar van het Glas. De gemeente Vijfheerenlanden, waar Leerdam deel vanuit maakt, wilde hierbij  aanhaken met een keur aan evenementen. Een van de activiteiten betrof het realiseren van een muurschildering naar een schilderij van Herman Heijenbrock – een bekend schilder van (o.a. glas-)industriële taferelen.

Leo Mineur, een bekend atelier, heeft dit schilderij in 2022 gerealiseerd.

Herman Heijenbrock (1871 – 1948)

Na zijn opleiding aan de tekenacademie in Rotterdam, legde hij in de eerste decennia van de 20e eeuw in vele Europese landen de ontwikkeling van de zware industrie vast, daartoe mede in staat gesteld door zijn – gelukkige – huwelijk met een gefortuneerde academica. Heijenbrock werkte ter plaatse in mijnen, hoogovens en fabrieken. Dat noopte hem ertoe vooral pastels met een zwarte ondergrond te maken, omdat water- en olieverf op die locaties moeilijk zijn te hanteren. Hij was dus niet alleen uniek in de keuze van zijn onderwerpen, maar ook in de daaruit voortvloeiende werkwijze.

Zijn honderden olieverfschilderijen en pastels van industrielandschappen maakte deze ‘schilder van licht en arbeid’ niet alleen om fraaie kunstwerken te scheppen. De afbeeldingen van fabrieken, mijnen, machines en de rol van de arbeider in het productieproces, vervaardigde hij tevens om zijn bewondering voor de werkkracht van de mens, geholpen door machines, te documenteren.

Dat sociaal engagement en die documentatiedrift hebben geleid tot een unieke weergave van productieprocessen in het begin van de twintigste eeuw. De industrieschilder was dus naast kunstenaar ook een ‘opvoeder’, die door zijn werk de mens bewust wilde maken van zijn scheppende kracht, zonder daarbij een ideologisch dogma aan te hangen.