KUNSTWERK 86
Vormgegeven, vorm geworden
Fransje Booij
Het kunstwerk
Gemaakt van Ierse hardsteen met glas en koperplaat.
Het zonlicht valt via het spectrum van glas naar binnen en legt een patroon kleur en vorm.
Het ontwerp van Fransje voor de manifestatie ‘Stad achter glas’ beoogt de eenheid en de eenling, het heden en verleden, het licht en donker in één ervaring te vatten. Het droombeeld binnenin de steen is even waar als de harde, ruwe werkelijkheid van de buitenkant. Daar ligt de ziel van de stad.
Over ‘Stad achter glas’
Dertien beeldend kunstenaars tonen in Leerdam hun visie op het thema “De uniciteit van de stad”. De verscheidenheid van de beelden hoeft niet te verbazen. Wat het bijzondere van een bepaalde stad uitmaakt ligt immers voor ieder weer anders en daarbij gaat het bovendien om kunstenaars die op heel uiteenlopende manieren werken. Dat maakt het beeld van Leerdam, dat zo gezamenlijk geschapen is, juist veelzijdig en verrassend.
De oorsprong van deze manifestatie ligt in Den Haag. “De uniciteit van de stad” is dat Jaar (1995) het centraal gestelde thema van de Zuid-Hollandse Kunstestafette. Een aantal wat ‘kleinere” gemeenten werd daarvoor uitgenodigd iets te ondernemen op het gebied van de kunst.
Over Leerdam valt van alles te zeggen. Het is prachtig gelegen aan de Linge in het centrum van ons land. Een ander zal zeggen dat het een “rijk geschakeerd” religieus leven heeft, of een groot distributiecentrum van “the best there is”. Hoe dan ook, de stad zelf profileert zich toch het liefste door haar band met het glas, als “glasstad”. Maar glas is niet altijd kunst en andersom evenmin. Een stad die achter glas staat, echter, moet toch ook achter de beeldende kunst staan. Glas staat immers niet op zichzelf. Het is met haar kleuren en vormen ingebed in de grote traditie van vrije en toegepaste kunst. Ook in Leerdam gebeurt er op het gebied van de beeldende kunst veel meer dan met glas alleen. De aandacht hiervoor dreigt vaak achter het glas verloren te gaan. “Leerdam achter glas” presenteert daarom met opzet het werk van Leerdamse kunstenaars. Kunstenaars die met glas werken en kunstenaars die niet met glas werken. Omdat ze bij elkaar horen en, zoals blijkt, ook willen horen. “Leerdam achter glas” heeft zo een dubbele bodem. Het toont beeldende kunst, in en achter het glas. De beelden op hun beurt zeggen iets over Leerdam en de Leerdammers. Uiteenlopende aspecten van de stad staan in de meeste gevallen letterlijk te kijk in een etalage. Iedereen kan het zien en erover meepraten. Dat is ook de bedoeling.
De kunstenaar
Fransje Booij (1944) was een veelzijdig kunstenaar. Zij studeerde landschapsarchitectuur en theaterwetenschappen en volgde de vakopleiding voor steenhouwer. Zij hakte dertig jaar in steen, stileerde zand en boetseerde zachte klei. Zij experimenteerde met kristallen, maakte prijswinnende films en groef naar de ziel van het land. Vanaf 1987 exposeerde zij haar werk: installaties en videoproducties, beelden in steen en klei, schilderijen, aquarellen en etsen.
Interactie speelde een belangrijke rol in haar werk.
Fransje zette op verschillende manieren haar ervaring als kunstenaar in om groepen mensen, jong en oud, te enthousiasmeren voor kunst en hun eigen scheppingsdrang te ontdekken. Zij organiseerde educatieve tentoonstellingen i.s.m. scholen en overheidsinstellingen.
Ze was projectleider van ZomerGlasStudio 1999-2003, een grensverleggend project voor glaskunstenaars en meesterglasmakers; adviseur voor exposities en kunst in de openbare ruimte op uitnodiging van gemeenten, musea en woningbouwcorporaties en was maker van diverse videoproducties.
Fransje Booij is geboren in Rotterdam.
Zij woonde en werkte vanaf 1972 in Leerdam, waar zij in 2018 overleed.